Menu Zamknij

DYCHOTOMIE BETONU PROF. ANNY MIELNIK NA XI. KONFERENCJI DNI BETONU W WIŚLE

Dr inż. arch. Anna Mielnik, Prof. PK z fascynującym wykładem pt. „Dychotomie betonu” podczas XI Konferencji Dni Betonu 2021 w Wiśle.

Dychotomie betonu

Tekst jest próbą opisania języka „architektury betonowej”, koncentrując się na szeregu dychotomii wpisanych w materię betonu. Począwszy od podstawowej, wynikającej z istoty materialności betonu, który jest mieszaniną substancji stałych i wody, poprzez tkwiącą w fizyce struktury budowli – gdzie  mamy do czynienia z siłami ściskającymi i rozciągającymi. W betonie zawarte są również możliwości dwóch technologii budowania – w procesie odlewania na miejscu oraz w procesie prefabrykacji, które skutkują różnymi formami. Beton może być zarówno materiałem prostym, prymitywnym, niskiej jakości, rzemieślniczym, dopuszczającym przypadkowość, jak i materiałem przemysłowym, wyrafinowanym technologicznie, o wysoce kontrolowanym procesie projektowania i wykonania, dążącym do perfekcji realizacji. Również w symbolice betonu widoczna jest dwudzielność. Z jednej strony reprezentował w pierwszej fazie wolność od tradycyjnych ograniczeń kamieniarstwa i ramy strukturalnej, był jednym z symboli ery przemysłowej, następnie, w modernizmie, wolność od ciężaru form historycznych, stanowił medium, którego logika przestrzenno-strukturalna wyróżniała współczesne od dawnego. Z drugiej strony wpadł w sidła ograniczeń aspiracji strukturalnej szczerości oraz ruchu społecznego optymizmu i został obarczony winą za błędy modernizmu. Nawet dzisiaj bywa odrzucany jako prozaiczny i nieciekawy lub jako niezwykle ekskluzywny, kosztowny materiał wymagający precyzyjnej technologii i wykonawstwa. Jednak przez wielu uważany jest za jedyny materiał, który może sprostać wymaganiom formalnym, stosownie do zamysłu twórcy. Poprzez wybrane przykłady prac betonowych z niedalekiej przeszłości, których autorzy dostrzegli i wykorzystali niejednoznaczną naturę betonu, autorka pragnie pokazać, że istoty tej materii można poszukiwać w jej dychotomiczności. Beton bowiem może być zarówno gładki, jak i szorstki, zachowawczy i technicznie zaawansowany, pośledni i kosztowny, chłodny i zmysłowy.  Różnorodność estetycznego języka, jaka potencjalnie tkwi w betonie, powoduje, że jest on dla twórców niezwykle atrakcyjny. Ma nieograniczone możliwości ekspresji, jego użycie może skutkować formami uporządkowanymi lub ekspresjonistycznymi, ciężkimi i lekkimi, odwołującymi się do historii i ahistorycznymi. Podjęta tematyka ma zwrócić uwagę na to, że dychotomie tkwiące w betonie pozwalają twórcom na tak zróżnicowane interpretacje „istoty” tego materiału.